Каков бил навистина животот на гастрабајтер во Германија

Таму Македонија ја напушти и нашиот Мате. Замина да заработи барем нешто за да изгради куќа, да образува деца и да го прехрани семејството.
Сопругата остана дома со малите. Тоа го утешило бидејќи соседот Перо отишол со сопругата, а децата ги оставиле на чување на бабите и дедовците. „Тоа може да се случи. Мајка е мајка, си помисли.

Во Германија го дочека градежна работа која траеше од изгрејсонце до зајдисонце, од понеделник до недела. Ќе има и Германци што ќе го прават тоа “, помисли тој. Немаше синдикати или работнички права за да се ограничи работното време на пристојна бројка и да се зачува ‘рбетот и да се дозволи заздравување на плускавците. Утрото „градежниците“ од „куќата“ биле донесени на работа со камиони. Им се допадна надзорникот да е Хрват затоа што ќе им објасни што да прават. А ако не го стори тоа, само ќе им покажеше со прст. И после, удри брат цел ден, сонцето чука или студено е цел ден.

Спиеја и, да речеме, живееја во работнички вагони, а еден служеше како кујна. Таму се правеше вечера, обично во едно тенџере за секого. Само во недела немаше работа. Потоа можеа да ја измијат робата, да се одмори малку и да напише писмо до неговиот дом. Жените дома целосно ги презедоа машките работи: сета грижа за богатството и одржувањето на полињата. Кога ќе соберат некакви парички заработени со тешка пот, обично почнувале да градат куќа.

Си помагале според тоа „колку дена ми работевте дома или на терен, исто и јас ви должам“. И така минуваа деновите, неделите, месеците, а со нетрпение се очекуваа празниците, што ги подгреваше надежите дека семејството ќе биде заедно барем неколку дена. На нашата мајка и на неговите колеги газдата им навести дека можеби ќе добијат неколку слободни денови.

Но, како што се наближуваа празниците, неизвесноста растеше бидејќи слободните денови се помалку се споменуваа, а душата веќе беше таму каде што се каменот, карстот и маслиновите дрвја. Неколку дена пред Божиќ им било кажано дека нема да можат да добијат годишен одмор, со кратко објаснување дека тоа е така „поради обемот на работа“.

Повторно се собраа околу Божиќ околу шпоретот и тенџерето во вагонот. Не беше важно што зготвија за ручек кога не можеа да бидат на семејната трпеза и да јадат печен леб, кога домот не мирисаше и не се слушаше женскиот глас и детската смеа. Ништо од божиќна миса. По ручекот меѓу нив се спушти тешка тага. Тишина, никој не зборува. Одеднаш некому ќе му текне дека би било добро секој да стави по сто марки на маса и да почне да раскажува. Оној што ќе каже најдобро може да ги земе сите пари.

И така оди. Некои потсетуваа на народното, некои на љубовта, некои на животот… Не е важно, само што ја нема таа проклета тишина што разделува. А на ред дојде Мате, кој беше последен… “Како ова. Стигнувам со железница (автобус) пред нашата улица, се симнувам од автобусот и повлекувам тежок куфер. Па снег,околу куќата. Кучето трча и лае. Ја отворам вратата, а тој седнува покрај каминот, пуши луле и си ги милува мустаќите.

До него се врти мачка. Баба само додаде кисела зелка и месо. Дица трча кон мене, а жената се двоуми…“ Мате не мораше долго да зборува. Сите почнаа да плачат и да туркаат пари кон него.